Conclusie: de betekenis van lichamelijkheid in het geloof

Er op christelijke wijze vanuit gaande dat een week begint met de zondag, begon mijn zesde en laatste week in Jamaica met een dienst in Highgate met mijn eigen persoontje als voorganger. Dit keer waren alle technische middelen aanwezig. Het nummer van U2, dat ik liet horen, “Stand Up Comedy” was weliswaar meer gericht tot de westerse kerk. Het is een oproep aan de christenen om onder de bedden vandaan te komen en op te komen voor de liefde, die van God komt. Bovendien bevat het nummer de prachtige zin, vertaald ‘hou ermee op God als een oud vrouwtje de straat over de helpen!’ De Jamaicaanse mens weet heel goed hoe de verhouding ligt.  Het is niet zo dat wij God moeten redden, zoals westerse christenen door hun daden haast lijken de denken. Onze redding komt van God. En als het gaat om de schade van tropische storm Nicole: niemand zal vragen ‘waarom laat God dit toe?’ De mensen zijn dankbaar voor zijn bescherming. Anders was het vast heel anders geweest. Ik had ook een Jamaicaans nummer dat direct tot de Jamaicaanse mens gericht is, ‘Tell the Children’ van de reggae-artiest Burning Spear. Het slaat op de pijnlijke situatie dat in Jamaica maar een kleine minderheid van de kinderen opgroeit met de eigen vader. En vaak weten ze dat niet eens. Tot mijn vreugde kwam het allemaal goed over.
De dienst markeerde tevens het einde van een verblijf van twee weken in Highgate. Met gevoelens van diepe genegenheid denk ik terug aan domineesechtpaar Leo en Annette Hall die mij te gast hebben gehad.
De laatste week was een week van reflectie. Alle deelnemers hadden aan het begin van hun verblijf een onderwerp gekozen om hun aandacht met name op te richten. Nu gingen we een werkstuk schrijven én aan elkaar presenteren. Heel bijzonder hoe we allemaal totaal verschillende onderwerpen hadden. Om er een paar te noemen: de manier waarop mensen met hun doden omgaan, voedsel, familie, de plaats van de vrouw in de kerk. Mijn onderwerp was: lichamelijkheid en muziek in de beleving en praktijk van het geloof. Ik weet zeker dat ik hier nog vaak op terug zal komen. In het kort komt het erop neer dat waar het lichamelijke aspect van het bestaan bij ons in het geloofsleven en in de kerk nogal te kort komt, is dit in Jamaica totaal anders. God is Eén volgens Bijbel, ook al is Hij tevens drie: Vader, Zoon en Heilige Geest. Zo is ook de mens één, ook al hebben ook wij drie aspecten: ziel, lichaam en geest. Deze corresponderen wonderwel met de aspecten van God. Mijn stelling is dat als we het lichamelijk aspect het volle pond gaan geven, ook in ons land het geloof weer meer een levend gebeuren zal worden. Een paar voorbeelden van lichamelijkheid in de Jamaicaanse kerkelijke context: Zingen niet alleen met de stem, maar ook met het lichaam, door te bewegen en te klappen. Een regelmatig  moment van vasten. De kerk is op heel praktische wijze aanwezig in de samenleving, bijvoorbeeld door maaltijden te verstrekken aan arme mensen. Tijdens een lied, waarin God wordt aanbeden, strekken de mensen hun armen uit omhoog (en geloof me, dit geeft een véél sterkere beleving!, bidden in een kleine groep gebeurt haast altijd hand-in-hand. En ga zo maar door.
Ik heb het bij herhaling verteld hier: wij Nederlanders zijn stijf. Misschien nog net niet zo stijf als de Engelsen, die zelfs een stijve bovenlip hebben, maar toch. En we schamen ons. Zelfs tijdens rockdiensten wordt er nauwelijks gedanst. Maar hier valt veel te winnen.
Het thema van het hele programma was ‘Living the Good News’. Aan het eind van de presentatie kreeg iedereen de vraag: wat draagt dit verblijf in Jamaica voor jou bij tot het leven van het Goede Nieuws? Mijn antwoord was: als we het lichamelijk aspect in de kerk het volle pond geven, krijgt het geloof letterlijk handen en voeten. Niet dat dit nu niet het geval is, maar het kan veel beter. Ik komt terug met een heleboel inspiratie. Deze woorden schrijf ik op vrijdag 16/10. Vandaag hebben we een dagje de toerist uitgehangen en gezwommen en geshopt. Er is een feestavond geweest om het einde te markeren, met een wervelend optreden van de zang- en dansgroep Nexus, voortreffelijk! We vertrekken op verschillende tijdstippen. Twee van ons moeten zo’n lange reis maken (naar de Pacific, meet dan 4 dagen), dat ze gisteren al vertrokken zijn. Mijn eerste vliegtuig vertrekt op zaterdagmiddag. Op zondagmiddag hoop ik op Schiphol te landen en met mijn gezin te worden herenigd. En dan met een geheel nieuwe kijk aan de slag. Met hartelijke groet!