06. Jan Andries de Boer

Korte biografie

Op 22 april 1961 ben ik als zoon van Amsterdamse ouders geboren in de gereformeerde pastorie van Schiermonnikoog. De Schiermonnikogers noemden mij in de eilander taal ‘de litje dumde’, oftewel ‘de kleine dominee’. Dominees verhuizen nogal eens, en zo verhuisde ik met mijn ouders mee naar Ommen, en vervolgens via Middelburg naar Haarlem, waar ik mijn middelbare schooltijd doorbracht.

Begin 1971 was via Avro’s Toppop in mij een hartstocht voor popmuziek ontstaan. Op mijn tiende verjaardag kreeg ik een cassette-recorder en elke zaterdagmiddag zat ik aan de radio gekluisterd om de nieuwste hits op te nemen van de Top 40, waarvan ik op donderdagmiddag ‘het gedrukte exemplaar’ al gehaald had bij de platenzaak. En ik nam ook bandjes op, waarbij ik zelf de platen presenteerde: ik wou disc-jockey worden. Ook ben ik in die tijd begonnen slagwerk te gaan spelen.

Begin middelbare school besloot ik dat disc-jockey geen reële beroepskeuze was, maar wat wel? Toen ik 16 was las ik een folder van een theologische opleiding. Het bleek dat als je geen oude talen had gedaan, je via een vooropleiding van een jaar alsnog kon worden toegelaten. Ik dacht: een jaartje Latijn en Grieks geeft me extra bedenktijd en zo wordt mijn diploma wat meer waard. Het is via deze weg dat ik kwam na te denken over theologie en predikantschap.

Toen ik in 5 Atheneum zat, ging mijn vader als predikant werken onder de Nederlanders in het Duits- en Italiaanstalig gedeelte van Zwitserland (de N.E.V., een geheel oecumenische gemeente trouwens, inclusief ‘Artikel 31′ en Rooms-Katholiek). Om mijn school af te maken bleef ik achter in Haarlem, maar mocht wel elke maand een lang weekend naar Zwitserland. Muzikaal staat deze periode voor mij o.a. in het teken Kraftwerk. “Trans Europe Express” was het wat ik in mijn hoofd hoorde, als ik weer met de donderdagse nachttrein naar Zwitserland reisde. Het was een bijzondere periode. In Haarlem had ik goed onderdak gevonden, maar mijn thuis lag nu in Zwitserland, waar mijn ouders woonden met mijn veel jongere zus en broer (ik was tot mijn dertiende enig kind geweest).

De studie theologie begon ik aan de universiteit van Zürich. Ik was daar net een blauwe maandag toen mijn vader bekend maakte dat hij als vrouw verder zou gaan. Dit had ingrijpende gevolgen voor ons gezin. Mijn ouders gingen uit elkaar. Wij keerden terug naar Nederland. Ik kwam met moeder, zus en broer in Alkmaar te wonen. De theologie vatte ik op aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, en na 2 jaar heen en weer met de trein, ging ik daar wonen.

In 1984 heb ik Janny van Kampen ontmoet, met wie ik in 1988 getrouwd ben. In 1989 ben ik afgestudeerd aan de VU, waarbij mijn scriptie heette: “Jongeren, Pop en Godsdienst – een onderzoek naar religieuze thema’s en symbolen in de gewone pop en de antenne daarvoor van een groep jongeren”. In datzelfde jaar ben ik als predikant begonnen in Waalwijk, waar onze twee kinderen geboren zijn, Anna Neeltje en Kees. In 1995 zijn we naar Beverwijk gegaan, waar we zijn gebleven tot 2003, toen we overgingen naar Broek op Langedijk, een gemeente die ook zelf zeer muzikaal is.

Het was in Waalwijk dat ik mijn eerste muzikale experiment deed in een kerk. In een dienst, die ik deed samen met collega David Knibbe, drumde ik in plaats van te spreken. In plaats van met woorden de tekst uit te leggen, beeldde ik haar in klanken uit. De boodschap bleek duidelijk over te komen. De reacties waren enthousiast. We hebben deze dienst later in Beverwijk herhaald, waar David Knibbe in zijn jeugd ter kerke was gegaan. In Beverwijk heb ik het experimenteren uitgebreid in zogenaamde ‘pionierdiensten’ (diensten om in te pionieren), en een blijvend werkbare vorm die dat opleverde was ‘schriftlezing met muziek’. Vervolgens was er het prachtige project ‘Een Vuurgloed’, dat ik heb mogen opzetten samen met het ensemble De Watertoren, bestaande uit mijn broer Laurens de Boer (piano) en Martijn Krijnen (slagwerk), aangevuld met Claudia de Clercq (sopraan). In die diensten beperkte ik mij tot het gesproken woord. Over dit alles kunt u lezen onder artikelen, het stuk ‘Een speciale rol voor muziek in de kerkdienst’.

Dit zijn zo natuurlijk wat bijzondere dingen. In de eerste plaats ben ik echter een gewone dominee, die graag voorgaat in de dienst; die daarin dan meestal het gewone patroon volgt, en soms moeite heeft het niet te lang te maken bij de preek. Wiens hart ook erg ligt bij het pastoraat. En daarbij merk je dan hoe juist de meest weerbarstige elementen uit je biografie tot zegen kunnen zijn. Als je er doorheen bent gekomen, althans. Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik mag zeggen dat er op de juiste momenten engelen op mijn pad geweest zijn en daarvoor dank ik God vanuit het diepst van mijn hart. En ik vind het geweldig om een beroep te hebben, waarbij ik een rol mag spelen in het komen van de liefde van God tot de mens. Mijn pastorale hart ligt in het bijzonder bij familie-verhoudingen. Zelf heb ik in die dingen een goed begaanbare weg gevonden in het werk van Bert Hellinger. (Zie de pagina links, “Familieverhalen uit Genesis”, verhaal over Hellinger). Ik ben ervan overtuigd dat alle verhoudingen binnen families principieel door liefde bepaald worden. Vaak zijn er echter dingen, waardoor deze niet kan stromen. Het is mijn opzet in de toekomst ook nog wel eens een preek op deze site te zetten. U zult dit motief daarin dan vast tegen komen.

Jan Andries de Boer, Broek op Langedijk, 7 december 2006

 

Een interessante aanvulling hierop vormt de kerstuitzending van Dichtbij Nederland (NPS Radio 5, 22 december 2008). Hierin mocht ik aan de hand van een aantal meegebrachte pleten mijn levensverhaal vertellen. Presentator Tarik Jusif spreekt met mij onder andere over wat de keuze van mijn vader, ook dominee, die in 1980 om verder ging leven als vrouw, betekent voor mijn leven en mijn geloof.