Auteur: Jan Andries

Vorig jaar moest hij vanwege slecht weer (code geel) worden uitgesteld.  De belofte dat we bij slecht weer naar de Grote Kerk zouden uitwijken zijn we toen niet nagekomen. Excuses alsnog aan degenen die toen voor niks zijn gekomen. Ook nu hebben we af en toe te maken met heftig weer. Maar dit jaar gaat hij beslist door! En als het moet inderdaad in de Grote Kerk. De vorige Bløfdienst is maar liefst viereneenhalf jaar geleden. We hebben er dan ook heel veel zin in, zeg ik niet alleen namens mezelf, maar ook namens de leden van Bløf-tribute TeBoven!

Op zondag 9 juli om 19:00 gaat in De Muziektuin in Schagen de nieuwe BLØF-dienst in première. Gezien de tijd waarin we leven met alle crises, waarmee we worden geconfronteerd, is “De durf om te   leven” een uitdagend thema. De liedjes zijn gekozen uit bekend en minder bekend materiaal van BLØF. De uitvoering is wederom in handen van BLØF-tributeband TeBoven.

De nieuwe U2-dienst (op zondag 4 december 2022, 16:30 uur in De Voorhof, Hoogeveenseweg 4, 9431 AZ WESTERBORK) heeft een zeer actueel thema: ‘HiFi – LoFi’. HiFi is een term die wordt gebruikt voor geluidsapparatuur. Het betekent hoge betrouwbaarheid. Wordt een installatie met recht HiFi genoemd, dan is de weergave natuurgetrouw. In deze dienst wordt de term gebruikt als beeldspraak voor een manier van in het leven staan. Ben je als mens eerlijk, waarachtig, betrouwbaar, leef je in waarheid? Of niet? We leven in een tijd, waarin mensen relatief snel uit elkaar gaan, waarin ‘waarheid’ als woord niet meer eenduidig is en waarin feiten niet meer zijn wat ze waren; onze waarden, ook die van de westerse wereld als geheel, staan onder druk. En de uitdagingen zijn legio. Hoe gaan we daarmee om? Of sluiten we het liefst onze ogen?

Dit thema wordt uitgewerkt in een rockdienst. Een rockdienst bevat alle liturgische elementen van een gewone kerkdienst, maar de muziek bestaat in plaats van uit psalmen en gezangen uit een 12-tal songs van U2. Het werk van de Ierse band U2 is sterk geïnspireerd door het geloof en staat bol van de bijbelverwijzingen. Het wordt uitgevoerd door de professionele U2-coverband U2two (zie www.U2two.com). Hierdoor wordt het geheel een ware happening, die kerkdienst en rockconcert is tegelijk.

De dienst is op 24 april 2022 in première gegaan in Broek op Langedijk, in de feesttent aan het Havenplein, tijdens de feestweek ter ere van Koningsdag. Broek op Langedijk is tevens de plaats waar het verschijnsel U2-dienst werd ontwikkeld. Op 3 juli 2022 kan de dienst, die gehouden wordt onder verantwoordelijkheid van de Protestantse Gemeente Winkel en omstreken, worden meegemaakt in de Muziektuin in Schagen (zie www.muziektuinschagen.nl) . Dat is midden in de stad.

Kerkdienst vanuit de Lucaskerk in Winkel met 2 nummers van BLØF en 1 van tekstschrijver Peter Slager solo bij het thema waarmee we de Stille Week voor Pasen ingaan: beproeving. Kan vanaf 10 uur worden bekeken en meebeleefd via deze link.

Vanaf heden kan er een korte dienst worden meebeleefd vanuit de Lucaskerk in Winkel. En wel via deze link: https://youtu.be/1rT6SR1rPyE

Vanaf zondagochtend 22 maart, 10 uur kan via deze link https://youtu.be/miad6P50PBY een popkerkdienst uit Winkel worden meebeleefd, die afgelopen donderdag en vrijdag is voorbereid en uitgevoerd. Tom Snelting en Chris Poldervaart maakten meteen de dag nadat ik hen dit gevraagd had, een videoclip van het “Hoe warmer de zon” van Bløf. Janny van Kampen (mijn geliefde, zang), Alex Peet (orgel) en Jacqueline Jacobs (viool) waren ook meteen bereid mee te werken. De namen van de videoman en zijn monterende vrouw mocht ik niet noemen, maar zeker ook aan hen grote dank!

10 jaar U2-diensten / 10 jaar Rockdiensten

In de zomer van 2005, na een concert van U2, werd het idee geboren. Op 13 maart 2006 werd het uitgevoerd. Het was bedoeld als een eenmalig experiment, maar binnen de kortste keren werd het, aangejaagd door interviews van dj’s als Edwin Evers, Ruud de Wildt en Giel Beelen en door reportages in programma’s als Hart van Nederland (SBS6) een kleine hype met een blijvend gevolg.

Binnenkort is het 10 jaar geleden dat de eerste U2-dienst gehoudenwerd, een half jaar later gevolgd door de eerste Bløfdienst. Het verschijnsel rockdienst was geboren. Intussen heeft ‘rockdominee’ Jan Andries de Boer twee tribute-bands, U2two voor de U2-diensten en teBoven voor de Bløfdiensten, waarmee hij de diensten door heel het land live uitvoert. Daardoor kan nu gezegd worden: een rockdienst is 100% kerkdienst (geen concessies aan liturgie en boodschap) en 100% rockconcert (geen concessies aan de muziek en het volume daarvan).

Na 10 jaar is het verschijnsel springlevend met vele afspraken in de agenda, onder andere met op 12 juni voor de tweede keer een U2-dienst op Terschelling ter gelegenheid van het Oerol-festival, terwijl daar nu al voor 2017 een Bløfdienst is geboekt. De diensten trekken bezoekersaantallen van vele honderden mensen; soms wordt de 1000 overschreden. Ook heeft het breed navolging gekregen, en misschien moet ook het succesvolle The Passion daartoe worden gerekend.

Binnenkort, op 10 april om 16.00 zal De Boer zijn 64^e rockdienst houden. In de Vredevorskerk, Laan der Nederlanden 152 in Beverwijk wordt dan een jubileum-editie gehouden van de U2-dienst met het thema ‘Pride’. Door middel van songs, bijbellezingen en commentaar gaat de dienst in het op religieuze geweld dat momenteel de wereld overgaat. De songs in de dienst stammen uit alle tijdperken van U2, van de eerste lp tot en met de meest recente cd. U2two staat bekend om zijn, zowel in geluid alsook in verschijning, uiterst geloofwaardige vertolking van U2.

Dit artikel heb ik geschreven voor de Kerkbrief van Winkel

Na de geslaagde Bløfdienst begin januari heeft de kerkenraad besloten voorlopig twee rockdiensten per jaar te willen organiseren. U weet, of u weet niet, maar dat is mijn specialiteit. Van de zomer is het tien jaar geleden, dat ik een concert van U2 bezocht en dit concert op allerlei manieren beleefde als een kerkdienst voor 50.000 mensen, die zich er weliswaar niet van bewust waren dat het een kerkdienst was. Dat zat hem in de teksten van de songs, in de dingen die Bono tussendoor zei, het zat ‘m in de gebruikte symboliek, en in de manier waarop de artikelen van de Verklaring van de Rechten van de Mens langskwamen als een moderne soort Tien Geboden, en nog meer. Het idee was toen: als een rockconcert op een kerkdienst kan lijken, dan kan het ook andersom. Vervolgens heb ik een dienst opgezet met songs van U2 in plaats van de gebruikelijke kerkliederen, en deze afgespeeld via een stevige podium-installatie, zodat qua volume het niveau van een discotheek bereikt kon worden. Het was bedoeld als een eenmalig experiment, maar het was erg geslaagd, en doordat er mensen uit Apeldoorn aanwezig waren, die me vervolgens uitnodigden de dienst ook daar te komen doen, is er iets ontstaan, dat nog steeds doorgaat. Intussen doe ik niet meer alleen diensten met U2, maar inderdaad ook met Bløf, terwijl ik ook al eens een Santana-dienst heb gedaan. En er is nog veel meer mogelijk. Maar zowel voor U2 als voor Bløf hadden zich bands bij mij aangemeld, die met mij van de diensten graag live evenementen wilden maken. Intussen heeft het een hele geschiedenis. Het is gaan functioneren als een van de voorlopers van The Passion, en ik heb het zelfs al eens in Hong Kong mogen doen, wat natuurlijk een verbazingwekkend hoogtepunt was.

De rockdiensten die ik tot nu toe heb gedaan zijn altijd in première gegaan in mijn eigen gemeente. Tot nu toe was dat Broek op Langedijk. De Bløfdienst van januari was namelijk geen nieuwe dienst. Met die dienst was ik al een hele tijd op tournee door het land. Maar nu ben ik bezig met de eerste nieuwe rockdienst hier in Winkel. Het is mijn vierde compleet nieuwe U2-dienst. Voor deze dienst heb ik alle liedjes van de band weer goed beluisterd en heb ik goed naar de teksten gekeken. Opnieuw ben ik onder de indruk van de kwaliteit, de diepgang en het intens christelijke karakter ervan. Ook is er met het verschijnen van “Songs of Innocence” afgelopen september nieuw materiaal.

EEN GEWELDLOOS ANTWOORD MOGELIJK?

In deze tijd gaat er een golf van onvoorstelbare barbarij over de wereld, aangericht door extremistische moslims. Toen leden van de IS aan de Libische kust enkele tientallen christenen het hoofd van de romp hadden gesneden, stuurden ze een filmpje de wereld in, waarin iemand een bordje met de naam Rome vasthield en wees naar de overzijde van de Middellandse Zee. Zo werd duidelijk gemaakt dat Europa gezien wordt als de christelijke wereld, en als zodanig een doelwit vormt. We worden uitgedaagd. En wel naar onze godsdienstige achtergrond. Nu is het probleem dat Europa wel in sterke mate is gevormd door het christendom, maar dat het merendeel van de mensen dit geloof is kwijtgeraakt. Dit alles met elkaar vormt het thema van de nieuwe U2-dienst. Op Facebook heb ik hem vorige week aldus aangekondigd:

De nieuwe U2-dienst in wording is bezig erg goed te worden. Sowieso is de tracklist geweldig, maar er zit ook een boodschap en een uitdaging in, die zich precies richt op de onvoorstelbaar barbaarse dingen, waarmee de wereld vandaag te maken heeft. Kan de westerse wereld, die als christelijke wereld in het vizier van moslim-extremisten ligt, wellicht een christelijk antwoord geven – in achting genomen dat Jezus van de volstrekte geweldloosheid is?

Première: Lucaskerk, zondag 7 juni 2015, 19.00 uur. Met medewerking van de ijzersterke U2-band U2two. Een week later zijn we tijdens het Oerol-festival op Terschelling.

Songs of Sons?

De nieuwe U2 heb ik moeilijk ontvangen. Om te beginnen verscheen hij precies op de dag dat ik ging verhuizen naar een nieuwe gemeente. Ik had er lang en met smart op gewacht, maar nu was ik niet in de stemming. Maar dan vooral de manier waarop hij verscheen! Ik hou niet van muziek van de computer. Geef mij alsjeblieft lp’s en cd’s! Ineens had iedereen hem en ik dus niet. Chagrijn. Voor mij is de release van de nieuwe U2 gepaard gegaan met chagrijn. En dat was zo sterk, dat ik hem toen hij dan eindelijk ook fysiek in de winkel lag, niet eens meteen ben gaan halen. En toen ik hem had vond ik dat er te weinig lucht zat in de klank. Ik vond hem overgeproduceerd. En dat is dus het punt: U2 is de onschuld zover voorbij, dat ze nooit meer zo’n onverantwoorde plaat als ‘October’ zouden kunnen maken – de plaat waarover ze in ‘U2 by U2’ hebben gezegd dat ze er definitief om hadden mogen worden verbannen uit de wereld van punk, new wave en rock. Ze hebben er te lang over gedaan, met te weinig durf. Na ‘Pop’ hebben ze ook zo’n periode gehad. Ik kan er nóg van balen dat ze, toen hij slecht bleek te verkopen, meenden te moeten verklaren dat het geen goeie plaat was. Zo volgde er ook op het geweldige ‘No line on the horizon,’ die commercieel gezien een flop was, een periode van niet durven. Vijf jaar! En dus gaat het ook een beetje over henzelf als Bono in ‘Every breaking wave’ zingt: “We know that we fear to win and so we end before we begin.” Terwijl, als er vroeger één band was , die de kunst van het bluffen verstond, dan was dat U2. Het heeft ze moeite gekost hun faalangst te overwinnen. En dit is toch gelukt. Tot mijn vreugde las ik in de Mojo van deze januari dit strijdbare citaat: “We believed in punk rock. We lived it. We’re still living it!” En op verontschuldigingen voor de manier van uitbrengen hoefden we niet te rekenen.

Dat had ik even nodig. En intussen heb ik eindelijk ook door dat “Son gs of innocence” een prima plaat is en dat we verwachtingen mogen hebben over wat er nog gaat komen. “We were pilgrims on our way,” zingt Bono in ‘The miracle.’ Dat zijn ze nog steeds: pelgrims onder­weg. En met dat de levenservaring toeneemt, neemt de onschuld af – onderweg kwijtgeraakt!

De opvolger gaat ‘Songs of experience’ heten. Gaat die straks soms een herwonnen onschuld laten zien? Van de filosoof Ricoeur stamt het inzicht dat de rijpere mens een tweede naïviteit kan bereiken. In zijn eerste naïviteit rolde Bono vechtend over de grond. In een gesprek met Ruud de Wild vertelde hij laatst dat geweld en geweldloosheid hem fascineren. Daarbij kent hij zijn eigen agressie en laat hij zich inspireren door de man van de ene en de andere wang. Als ik dan de schrijfwijze zie van ‘Son gs of innocence,’ dat wil zeggen mét spatie, kan ik me niet meer losmaken van de gedachte dat Bono ‘Sons of anarchy’ volgt. In deze serie over een motor­club in Californië behoort het gebruik van geweld tot de way of life. Grof geweld in de relatief vredelievende westerse wereld. Terwijl de wereld als geheel van bloedvergieten en verkrachten aan elkaar hangt. Als je als manse man kijkt naar ‘Sons of anarchy’ voel je de aantrekkingskracht van een dergelijke manier van leven. En juist succesvolle rocksterren kunnen zich zo ongeveer alles permitteren – zie de Rolling Stones met hun geflirt met de Hell’s Angels. Dat vraagt een keuze: hoe wil je leven? Als Sons of innocence! Ik moet denken aan hun optreden ten tijde van ‘War’. Toen kwamen ze militant op, zwaaiend met witte vlaggen. “Wij komen ongewapend! Ongewapend komen wij eraan!”

Na diverse U2 en BLØF diensten is het op 13 oktober tijd voor een rockdienst, waarin de muziek komt van Santana.

Santana is de band rondom gitarist Carlos Santana. De band brak definitief door met hun optreden op het Woodstock-festival in 1969. Muzikaal gezien maken ze ‘latin-rock,’ dat wil zeggen rockmuziek, waarbij veelvuldig gebruik wordt gemaakt van Latijns-Amerikaanse ritmes en melodieën. De muziek is opzwepend. Door de tijden heen is Santana zichzelf steeds blijven vernieuwen.

Carlos Santana maakte een interessante ontwikkeling door. Zijn band maakte deel uit van de hippie-beweging in Californië. Zelf werd hij een enthousiast gebruiker van bewustzijnsverruimende middelen. Onder invloed daarvan maakte hij de meest fantastische platen. Maar hij had wel door dat hij daarmee op termijn vast zou gaan lopen. Zijn vriend John McLaughlin bracht hem in contact met de hindoeïstische goeroe Sri Chinmoy, bij wie ook Carlos in de leer ging. Hij kickte af en werd verkondiger van diens leer. Later ontdekte dat hij wat hij zocht nog veel meer vond in het christendom. Overal in zijn oeuvre zie je zijn belangstelling voor religie en tevens zie je hoe hij wat hij zelf gevonden heeft graag doorgeeft. Met gebruik van zijn nummers bleek het mogelijk om een zeer consistente rockdienst samen te stellen. Ik verheug me erop deze uit te gaan voeren.

Titel: “Put your lights on”
Zondag 13 oktober, 16.30 uur
Plaats: Gereformeerde Kerk (PKN), Dorpsstraat 41 Broek op Langedijk
Toegang gratis. Er is wel een collecte.